logo NGL
Grafiek van lichtspectrum in golflengtes

Instrumenten
1.Loep, pincet
Met een 10x vergrotende loep kun je een steen goed waarnemen. Uiteraard onder de juiste lichtomstandigheden. Een goede loep heeft dubbele lenzen. Kies voor een triplet: dat is een aplanatische loep. Deze heeft nauwelijks fouten: geen beeldveldkromming en een beperkte afbuiging langs de randen.

2.Koud licht
Koud licht is een soort diaprojector met een 100-150 Watt halogeenlamp en één of twee glasvezelgeleiders. Met een knop regel je de lichtsterkte. Het licht “ontvang” je uit de glasvezelgeleider. Met de lamp op afstand hoef je niet bang te zijn om letterlijk je handen te branden: het licht is koud. Met een gewone gloeilamp, met een lagere “kleurtemperatuur”, kan je oog minder goed waarnemen.

3.Microscoop
Om in edelstenen te kunnen kijken is een stereomicroscoop tot 50 x vergroting vaak voldoende. Met een goede verlichting is het soms net of je in een tropisch aquarium kijkt. Prachtig. Je ziet allerlei insluitsels. Met een goed onderhouden bestand van insluitsels kun je diverse edelstenen zelfs herleiden naar het land van herkomst cq de vindplaats. Misschien zie je eigenschappen van synthetische stenen. Als je witte belletjes ziet is de kans groot dat het glas is.

4.Polariscoop, konoscoop
Een polariscoop is een klein kastje met twee boven elkaar liggende polaroidglaasjes en daaronder een lichtbron van 15 Watt. Kijk door het bovenste glas en draai het bovenste glas net zolang tot het onderste glas ondoorzichtig/ donkeris. Leg een steen op het onderste glas en draai dit helemaal "360o" rond. Als de steen is “uitgedoofd”, niet echt veranderd, dan heeft de steen een enkelbrekende eigenschap. Is de steen viermaal van licht naar donker gekleurd dan heeft deze een dubbelbrekende eigenschap. Tussen de twee polaroidglaasjes kan een bol (convergerend) lensje worden aangebracht: een konoscoop. Hiermee kunnen één- en twee-assige stenen worden onderscheiden.

5.Refractometer
Met een refractometer meet je de brekingseigenschappen van gefacetteerde edelstenen. Het is een klein kastje met daarin een speciaal geslepen stuk hoogwaardig glas en een schaalverdeling. Je legt een steen met een speldeprik contactvloeistof op het glas, sluit het deksel en kijkt door een luikje naar de schaalverdeling. De grens tussen licht en donker is het brekingsgetal. Iedere steensoort heeft een eigen brekingsindex (RI). Een refractometer kan meten tot 1.80. Diamant en een "zirkoontje" hebben een hogere RI en kunnen hiermee dus niet worden gemeten. Daarvoor wordt vaak een reflectiemeter gebruikt.

6.Reflectiemeter
Een reflectiemeter is -opnieuw- een klein kastje met een gaatje waar op je een goed gefacetteerde steen legt en het dekseltje er overheen plaatst. Als je op een knopje drukt wordt op het schermpje het reflectiegetal weergegeven. De meter meet snel de reflectiewaarde met de infrarood straal die terugkaatst van het steenoppervlak. Het steentje moet wel heel goed geslepen/gepolijst zijn. Het getal zoek je op in een tabel en je hebt de naam van de steen. De meter is niet 100% betrouwbaar, maar levert prima indicaties..

7.Spectroscoop
Een edelsteen-spectroscoop is een kijkbuisje met daarin een miniscule regenboog: een kleurenspectrum. Als je vlak voor het buisje een edelsteen houdt kun je met scherp licht soms enkele zwarte lijnen of wolken in de regenboog zien. Wat je ziet zijn absorptielijnen: de golflengtes van het zichtbare licht die door de edelsteen worden geabsorbeerd. Iedere steensoort heeft een eigen absorptiespectrum.

8.Spectro(foto)meter
Met een spectrofotometer, een soort fototoestel, meet je ook de absorptie van een steen. Ruwe, ondoorzichtige en stenen boven het zichtbare kleurbereik kunnen worden onderzocht. De meetresultaten worden zichtbaar in een grafiek op een computer. Met een actueel databestand kunnen grafieken worden vergeleken en conclusies getrokken over de soort steen en de herkomst of zelfs de vindplaats worden bepaald.

9.Kraspennen
Hardheid bij edelstenen -en mineralen- is de weerstand tegen krassen en slijpen. Dus nooit met een hamer op een edelsteen slaan. Het testen van de krashardheid met kraspennen is een oude methode en wordt nauwelijks meer gebruikt omdat het de steen beschadigd. Stenen hebben verschillende krashardheden. Daarom kun je met speciale kraspennen in een zachtere steen krassen. Doe dat op een “dood” plekje. Op de relatieve schaal van Mohs staat diamant met hardheid 10 op de bovenste plaats. Kwarts heeft hardheid 7.

10.Kleurfilters
Als je met een bepaald kleurglaasje -een filter- vlak voor je oog naar een hoeveelheid stenen kijkt, zie je er soms een steen tussen met een afwijkende kleur. Het meest bekend is het Chelsea-filter: hiermee kun je snel uit een partij smaragd groen glas onderscheiden.

11.Dichroscoop
Een dichroscoop is een kijkbuisje met daarin twee stukjes kleurloos, sterk dubbelbrekend calciet. Met scherp licht kun je vaak twee kleuren (pleochroïsme) naast elkaar waarnemen. Draai de steen en zoek naar de sterkste kleurweergave. Je kunt ook twee polaroidglaasje haaks tegen elkaar leggen en de steen er vlak onder: zie afb.11

12.Analytische balans
Elke edelsteen heeft een eigen soortelijk gewicht (SG) of soortelijke dichtheid (SD). SG is de verhouding, weergegeven in een getal, tussen het gewicht van een bepaald volume materiaal en het gewicht van het zelfde volume water. Met een hydrostatische balans wordt een edelsteen gewogen (in lucht) en daarna in water gewogen. Het SG is het gewicht van de steen gedeeld door het verschil.

13.UV-lamp
Sommige edelstenen reageren onder ultra violet licht. De oorzaak is een minieme hoeveelheid metaal in de steen, die vaak ook de kleur van de steen bepaald. Niet overal komen dezelfde metalen voor. Daarmee is de kleur van de weerschijn, de fluorescentie, kenmerkend voor sommige edelstenen. Kijk nooit in UV-licht. Dat is gevaarlijk voor je ogen. De beste lang-uv-lamp is de Convoy 2S+.

14.Diamandtester (wamte-weerstands meter)
Met het pennetje van de tester tegen een diamant of edelsteen wordt het warmte geleidingsvermogen gemeten. Op de meetschaal kan de waarde worden afgelezen en worden bepaald of de steen mogelijk diamant is. Bij sommige apparaten gaat een lampje branden of klinkt er een geluidje.

15.Shindler loep
In het glas van deze slimme loep is een schaalverdeling aangebracht. Leg de loep over de edelsteen en schuif de schaalverdeling er precies over heen. Je kunt het caraatgewicht van de steen aflezen. Dat kan ook als de steen in een sieraad is gemonteerd. Let op: dit is een schatting !

16.Harten & Pijlen kijker
Dit is een buisje dat je over een geslepen ronde briljant zet. Bij een goed geslepen briljant zie je harten (tafelzijde) en pijlen (paviljoen). Het is een maat voor de kwaliteit van het slijpsel.

17.Streepplaatje
Als je een edelsteen met een lage hardheid met de rondist over een speciaal porceleinen plaatje schraapt, wordt de (eigen) streepkleur van de steen zichtbaar. Sommige stenen vertonen geen streepkleur. De steen wordt wel beschadigd.....

18.Magneet
Er zijn edelstenen die magnetisch zijn. Ze blijven aan een (sterke) magneet hangen. Dat wordt veroorzaakt door een geringe hoeveelheid ijzer of nikkel in de steen.

19.Röntgen
Met een röntgenapparaat kunnen echte parels en cultivé parels van elkaar worden onderscheiden. Röntgenstraling is voor mensen gevaarlijk. De “pearlscope” heeft geen rontgenstraling maar een sterke lichtbron. Een natuurlijke parel moet bij het draaien geen schaduwen vertonen.

20.Proportionscoop
Met dit instrument kunnen de juiste slijpverhoudingen van diamanten worden beoordeeld. Je legt de steen onder het klepje. De vergrootte diamant wordt zichtbaar tegen de achtergrond van de schaalverdeling. Met een beetje knutselen kun je hiervoor ook een beamer of een diaprojector gebruiken.

21.Diamant spotter
Een kleine kastje dat met kort ultraviolet licht kan bepalen of een type II diamant synthetische is of behandeld kan zijn. Een duurdere variant is de D-screen.

 

 








Lapis Lazuli
Lapis lazulli
 http://www.nedgemlab.nl   Tlf 078-6736376  Mobiel 06-2211 5440       Email:  info@nedgemlab.nl 
 Instrumenten


      


Onderzoek
Tarieven Instrumenten
Edelstenen herkennen Slijpvormen Opleidingen Literatuur, verhalen Adressen
Nederlands
Gemmologisch
Laboratorium



koudlicht lamp 2-geleiders2.Koudlicht lamp
Aplanatische loep
1.Aplanatische loep






Edelsteenmicroscoop
3.Stereo microscoop






 

 

 

 

Polariscoop
4.Polariscoop

 

 

 

Refractometer
5.Refractometer

 

 

Werking refractometer 5.Werking van een refractometer

 

 

 

spectroscoop7.Spectroscoop

Reflectiemeter PRIM I
6.Reflectiemeter

 

 

 

spectrofotometer
8.Spectrofotometer, mobiel

 

Colorimeter
8A.Colorimeter

 

 

 

 

Chelsea filter
10.Chelsea filter voor smaragd

 

 

 

Kraspennen

9.Kraspennen

 

pleochroisme ioliet

11.Dichroisme ioliet

 

 

Kort UV licht op diamant, type II
13.Kort UV-licht op diamant, type II
Analytische balans
12.Analytische balans

 

 

 

 

 

 

Diamanttester
14.Diamanttester

 

Schaalverdeling Shindler loep
15.Schaalverdeling Shindler loep

 

 

 

 

 

 

Streepplaatje
17.Streepplaatje
Hearts & Arrows Arrows
16.Hearts & Arrows

 

 

 

Pearl-o-scoop
19.Pearl-o-scope
Magnetisme
18.Magnetisch granaatje

 

 

 

Proportionscoop
20.Proportionscope

 

Diamantspotter
21.Diamant spotter